Trong bài học trước chúng ta đã nghiên cứu về mô hình giá 3 đỉnh và những kiến thức liên quan. Hôm nay chúng ta sẽ đến với mô hình ngược lại với mô hình ba đỉnh đó là mô hình 3 đáy hay còn gọi là Triple Bottom. Vậy mô hình giá 3 đáy này có cấu tạo như thế nào và cách giao dịch với nó ra sao chúng ta hãy cùng Học Price Action tìm hiểu chi tiết trong bài viết này nhé.
Mô hình 3 đáy là gì?
Mô hình ba đáy như cái tên của nó đó là xuất hiện 3 đáy ở mức giá tương đương nhau và được hình thành ở cuối xu hướng giảm đầu xu hướng tăng. Tức là mô hình Triple Bottom sẽ xuất hiện ở vị trí đáy của sự chuyển giao từ xu hướng giảm thành xu hướng tăng.
Khi biểu đồ giá xuất hiện mô hình 3 đáy thì chúng ta sẽ có cơ sở đự đoán về khả năng nó đã hình thành một xu hướng mới của giá đó là xu hướng tăng.
Sau đây sẽ là hình ảnh mô phỏng về mẫu hình giá triple bottom:
Cấu tạo của mô hình ba đáy là rất đơn giản bao gồm có ba đáy là A, B và C. Trong đó các bạn thắc mắc về mức giá của ba đáy này như thế nào thì chắc chắn là nó không thể tuyệt đối ở mức giá bằng nhau được nhưng khi nhìn tổng quan chúng ta phải thấy được ba đáy này gần ở mức tương đương nhau.
Nếu như chúng ta quan sát mà thấy đáy A thấp hơn hẳn so với các đáy B và C thì đó không còn là mô hình 3 đáy nữa. Hoặc nếu như đáy B thấp hơn hẳn so với đáy A và C thì lúc đó có thể giá đã hình thành mô hình vai đầu vai nghịch chứ không còn là mô hình 3 đáy nữa.
Xen giữa 3 đáy sẽ là hai đỉnh số 1 và 2. Trong đó hai đỉnh này cũng nên có mức giá tương đương nhau, có thể một đỉnh cao hoặc một đỉnh thấp nhưng không nên chênh lệch nhau quá nhiều.
Ngoài ra chúng ta cũng nên quy ước rằng số cây nến giữa hai đáy A với B và đáy B với C không nên có quá 30 cây nến. Chúng ta quy ước như vậy để với những trường hợp mà giữa 2 đáy có quá nhiều nến thì dường như là nó không còn hiệu quả và đúng với tinh thần đảo chiều xu hướng của mô hình 3 đáy nữa.
Đường kháng cự là tín hiệu hình thành mô hình 3 đáy
Cũng giống như một số mô hình giá đảo chiều trước đây thì mô hình 3 đáy cũng có một đường cổ (Neckline) hay đúng hơn là đường kháng cự để khi giá phá vỡ lên mức này thì cho chúng ta tín hiệu xác nhận sự chính thức hình thành mô hình 3 đáy.
Khi giá chưa có sự phá vỡ lên khỏi ngưỡng kháng cự thì các đáy A, B, C cùng với đỉnh 1 và 2 vẫn còn đang tạo thành một kênh giá đi ngang của thị trường ở trong trạng thái Trading Range.
Do đó chỉ khi phá vỡ được kênh giá này thì chúng ta mới có thể đánh giá được mô hình 3 đáy đã hình thành.
Tâm lý đằng sau mô hình giá Triple Bottom
Tâm lý của đám đông đằng sau mô hình giá 3 đáy này được giải nghĩa như sau:
Đối với đáy A thì nó vẫn là một đáy mới được hình thành theo cách thông thường của một xu hướng giảm ở trước, sau đó thì giá hồi về đỉnh số 1 cũng như là một con sóng tăng điều chỉnh trong xu hướng giảm và chúng ta chưa có gì cần chú ý ở đây.
Điểm chú ý bắt đầu đầu khi mà nó hình thành đáy B mà giá không thể đẩy xuống thấp hơn so với đáy A một cách rõ ràng, nó không có sự phá vỡ dứt khoát và rành mạch qua đáy A.
Khi này thì dường như đám đông đã nhận ra xu hướng giảm giá đã quá thấp và không còn nhiều người tin rằng giá có thể giảm tiếp nên bên bán không còn mạnh mẽ như trước, khi đến ngưỡng đáy A thì nó đã thể hiện điều đó thông qua việc không thể vượt qua được ngưỡng hỗ trợ của đáy A.
Sau đó thì giá đảo chiều tăng chính thức hình thành lên đáy B, khi này chúng ta có cơ sở dự đoán về việc hình thành một mô hình giá 2 đáy nếu như giá phá vỡ lên trên đỉnh số 1 một cách mạnh mẽ.
Tuy nhiên thì sau đó đỉnh số 1 vẫn thể hiện được vai trò ngáng cự của mình thì mà giá tăng lên đến điểm số 2 thì không thể vượt qua được nữa.
Với việc hình thành đỉnh số 2 này thì có thể thấy tâm lý của đám đông vẫn còn đang do dự khi mà dù họ cho rằng giá đã giảm quá sâu nhưng cũng chưa sẵn sàng và tin rằng thị trường sẽ đi lên mạnh mẽ trong thời gian tới và phần đông vẫn còn đứng ngoài chờ đợi cơ hội.
Khi giá quay đầu giảm để chính thức hình thành lên đỉnh số 2 thì coi như thị trường đang trong tình trạng trading range. Lúc này nó có thể hình thành mô hình lá cờ nếu như tiếp tục phá vỡ đi xuống phía dưới.
Nhưng sau đó nó lại không thể phá vỡ xuống dưới ngưỡng hỗ trợ của đáy A và B, kết quả nó lại hình thành lên một đáy mới nữa đó là đáy C ngang bằng vơi sđáy A và B.
Với hai lần liên tiếp cố gắng phá vỡ xuống dưới đáy A để tạo ra những đáy mới thấp hơn nhằm tiếp tục xu hướng giảm nhưng không thành công thì đến đât phần lớn mọi người tin rằng xu hướng giảm đã rất yếu và lúc này sẽ có nhiều người bắt đầu tham gia mua vào để đẩy giá lên cao.
Sự xác nhận cho điều đó chính là giá phá vỡ lên ngưỡng kháng cự của đỉnh 1 và 2 thành công, đánh dấu sự hình thành mô hình giá 3 đáy được hoàn thiện.
Khi này mọi thứ có phần rõ ràng hơn khi chúng ta thấy số đông đã nhảy vào thị trường để mua lên. Tuy nhiên các bạn hãy nhớ rằng đó vẫn chỉ là có cơ sở chứ không phải là chắc chắn sắp tới thị trường xu hướng tăng sẽ hình thành.
Do đó mà việc giao dịch Học Price Action luôn khuyến khích các bạn hãy đặt stop loss để bảo vệ vốn và quản lý vốn một cách khoa học.
Cách giao dịch với mô hình 3 đáy – Triple Bottom
Giao dịch với mô hình giá 3 đáy chúng ta cũng có hai cách giao dịch quen thuộc mà Học Price Action đã chia sẻ ở nhiều Price Pattern trong những bài viết trước. Cụ thể có hai cách như sau:
Giao dịch với sự phá vỡ đường kháng cự (Neckline)
Đối với mô hình 3 đáy thì việc quan trọng cần phải có để mô hình chính thức hình thành đó là sự phá vỡ của giá đi lên ngưỡng kháng cự của đường cổ.
Tận dụng đặc điểm này mà chúng ta có thể đi tắt đón đầu vào giao dịch với sự phá vỡ của giá đi lên.
Cách giao dịch phá vỡ đường cổ Neckline chúng ta sẽ phân ra làm 2 dạng như sau:
- Giao dịch phá vỡ bị động
- Giao dịch phá vỡ chủ động
Sau đây sẽ là chi tiết về từng cách giao dịch phá vỡ đối với mô hình giá ba đáy.
Giao dịch phá vỡ bị động mô hình ba đỉnh
Với cách giao dịch này chúng ta tận dụng sự phá vỡ để xác nhận hình thành mô hình 3 đáy bằng cách đặt một lệnh Buy stop ở trên đường Neckline một vài Pip nhằm đón đầu cú phá vỡ của giá đi lên.
Sau đây là một ví dụ trong thực tế mà chúng ta có thể chiến thắng khi giao dịch với mô hình 3 đáy theo cách này.
Ở trên chúng ta thấy là giá đã phá vỡ lên trên đường kháng cự một cách rất dứt khoát và mạnh mẽ với các cây nến tăng giá liên tiếp rất lớn.
Trong đó hai đỉnh số 1 và 2 không được ngang bằng nhau cho lắm cho nên chúng ta sẽ lấy đường hỗ trợ là đường đi qua đỉnh cao hơn trong hai đỉnh này.
Chúng ta thấy rằng giao dịch với cách này sẽ có những điểm hạn chế và tiềm ẩn rủi ro rất lớn đó là:
- Nhiều trường hợp giá không phá vỡ thành công một cách mạch lạc như ở tình huống trên mà có thể có sự phá vỡ giả rồi giằng co ở ngưỡng kháng cự này hoặc là giảm nhẹ rồi sau đó mới chính thức phá vỡ đi lên.
- Bản chất cách giao dịch này là cách giao dịch theo kiểu “Cầm đèn chạy trước ô tô” khi mà nó chưa chính thức hình thành mô hình giá 3 đáy thì chúng ta đã vội vàng vào lệnh.
Rất nhiều trường hợp mà hoàn cảnh thị trường như vậy nó hình thành lên vùng kênh giá đi ngang rồi sau đó giảm tiếp và hình thành mô hình lá cờ, cho nên cách giao dịch này được coi là mạo hiểm và thiếu cơ sở khoa học. - Chúng ta không có được một điểm dừng lỗ khoa học, thường thì chúng ta nên áp dụng cách đặt stop loss tạm thời ở dưới đáy C hoặc là một khoảng Pip nào đó rồi sau khi mà lệnh được khớp thì chúng ta mới điều chỉnh stop loss về đáy cơ bản gần nhất hoặc là dưới cây nến phá vỡ đường neckline rõ ràng..
Như vậy có rất nhiều thứ bạn khó có thể làm chủ được nếu như giao dịch theo cách này và đó là lý do mà chúng ta gọi cách giao dịch này là bị động.
Với những hạn chế như vậy thì nếu bạn muốn giao dịch với sự phá vỡ thì chúng ta nên áp dụng cách giao dịch chủ động sau đây.
Giao dịch phá vỡ chủ động
Thông thường chúng ta sẽ có 3 tiêu chí từ thấp đến cao như dưới đây và sử dụng 1 trong 3 tiêu chí đó để xác định sự phá vỡ là thành công, cụ thể đối với mô hình ba đáy sẽ là:
- Có cây nến với giá đóng cửa ở trên đường cổ Neckline.
- Có cây nến với toàn bộ thân nến nằm trên đường cổ Neckline
- Có cây nến mà toàn bộ cây nến nằm trên đường kháng cự Neckline.
Tuy nhiên ở đây với cách giao dịch phá vỡ chủ động là chúng ta cần một sự phá vỡ “rõ ràng“. Có nghĩa rằng ngoài đảm bảo 1 trong các tiêu chí là phá vỡ thành công ở trên ra thì nó còn cần yếu tố rõ ràng và điều này thì phải dựa và sự đánh giá nhận định của chúng ta chữ không có một quy chuẩn cụ thể.
Về cơ bản thì sự phá vỡ rõ ràng sẽ có những yếu tố như sau:
- Sự phá vỡ bởi một cây nến tăng mạnh và không có bóng nến trên dài.
- Giá đóng cửa của cây nến phải ở mức tương đối xa so với đường cổ neckline.
Để ví dụ cho trường hợp giao dịch chủ động thì chúng ta có thể lấy ngay ví dụ đã sử dụng cho cách giao dịch phá vỡ bị động ở trên.
Thay vì vào lệnh quá sớm mang tính cầu may thì bây giờ chúng ta chờ cho biểu đồ giá chính thức hình thành lên cây nến phá vỡ rõ ràng.
Cây nến này là một nến tăng mạnh và bóng nến trên không quá dài, đồng thời mức giá đóng cửa của cây nến này cũng không gần đường neckline.
Nếu như giả sử cây nến này có giá đóng cửa chỉ trên đường neckline một vài Pip thôi thì chúng ta sẽ chưa thể coi đó là sự phá vỡ rõ ràng và cần chờ đến cây nến tiếp theo để đáp ứng các tiêu chí đề ra.
Thậm chí nếu cây nến sau đó có thân hay là toàn bộ cây nến nằm ở trên đường neckline mà đó chỉ là cây nến Doji hay là một nến nhỏ kiểu Spinning top thì cũng chưa thể coi là sự phá vỡ rõ ràng.
Khi đã có cây nến rõ ràng cho sự phá vỡ rồi thì chúng ta sẽ đặt một lệnh chờ mua ở trên cây nến và stop loss ở dưới. Nếu như bóng nến trên quá ngắn hoặc là không có bóng nến trên thì chúng ta có thể vào một lệnh mua trực tiếp sau khi cây nến đóng cửa.
Trong trường hợp trên khi giá tăng lên đến ngưỡng 1:1 rồi thì lại quay đầu giảm nhưng rất may là chưa chạm đến stop loss và sau đó giá tiếp tục tăng mạnh để đạt được mục tiêu lợi nhuận.
Ngoài ra nếu như cây nến phá vỡ rõ ràng nhưng lại có kích thước quá lớn so với mặt bằng chung của nến thì chúng ta cũng không nến giao dịch hoặc là có thể chờ xem giá có hồi về vào tạo mô hình nến đẹp thì có thể vào lệnh.
Như vậy với cách giao dịch phá vỡ chủ động này thì chúng ta có thể làm chủ được tình hình một cách tốt hơn giống như tên gọi của nó.
Giao dịch với sự hồi về đường kháng cự (đã trở thành hỗ trợ)
Cách giao dịch thứ hai là cách giao dịch rất quen thuộc với ngưỡng hỗ trợ và kháng cự đó là sau khi giá phá vỡ các ngưỡng hỗ trợ và kháng cự thì thường nó sẽ có một nhịp hồi về để test lại ngưỡng hỗ trợ kháng cự vừa bị phá vỡ đó.
Cho nên chúng ta có thể tìm kiếm được cơ hội giao dịch rất tốt với đặc điểm này.
Đây là cách giao dịch theo phong cách Price Action hành động giá và nó sẽ cho chúng ta điểm vào lệnh cùng với điểm dừng lỗ phù hợp và khoa học.
Tuy nhiên nhược điểm của cách giao dịch này đó là chúng ta cần phải có sự kiên nhẫn chờ đợi thời cơ giao dịch đến, thậm chí có thể là giá không hồi về hoặc là hồi về những lại có nến tín hiệu quá lớn thì thành ra chúng ta có thể không vào lệnh được.
Tuy nhiên chúng ta không phải quá lo lắng về điều này bởi vì nó không chỉ có mỗi một mô hình giá 3 đáy không thôi mà bên cạnh đó còn rất nhiều mô hình giá khác cho nên cơ hội giao dịch là luôn luôn đến với bạn.
Sau đây là một ví dụ thực tế về giao dịch với mô hình 3 đáy theo cú hồi về test ngưỡng kháng cự hỗ trợ
Trong ví dụ trên thì cú hồi về ngưỡng hỗ trợ kháng cự (đường neckline) xuất hiện mô hình nến bao trùm tăng (Bullish Engulfing) cùng với cây nến tín hiệu là một cây nến Marubozu rất đẹp.
Chúng ta sẽ vào lệnh mua trực tiếp (lệnh thị trường) ngay sau khi cây nến tín hiệu đóng cửa và điểm dừng lỗ ở dưới cây nến tín hiệu này. Sau đó giá tăng rất đẹp và nhanh chóng chúng ta có thể đạt được target là 2:1 chỉ sau vài cây nến.
Trong ví dụ ở cách giao dịch đầu tiên thì chúng ta cũng có một cú hồi về ngưỡng kháng cự hỗ trợ đồng thời xuất hiện mô hình nến Bullish Harami nên chúng ta cũng có thể thực hiện vào lệnh theo cách thứ hai này.
Các bạn cũng có thể thấy nếu giao dịch theo cách này thì chúng ta sẽ rất tự tin và nếu có thua lỗ thì cũng sẽ không đến nối sợ hãi vì mọi thứ ở trong tầm kiểm soát của chúng ta, đó chính là bạn đã làm chủ được công việc giao dịch của mình.
Lời kết
Trên đây Học Price Action đã chia sẻ chi tiết cho các bạn về mô hình giá 3 đáy, cấu tạo cũng như là các cách giao dịch với mô hình giá Triple Bottom hiệu quả.
Mô hình giá này tương đối ít gặp trên biểu đồ thực tế hơn so với những mô hình 2 đỉnh, 2 đáy hoạc là vai đầu vai (Head and Shoulders), tuy nhiên nó cũng rất dễ để nhận diện được và bạ hãy chú ý đến nó để có thêm những cơ hội giao dịch tốt nhất.