Giao dịch Bitcoin là việc chuyển một lượng bitcoin nhất định từ địa chỉ này sang địa chỉ khác được ghi lại trên blockchain. Nhưng quá trình “chuyển giao” này thực sự diễn ra như thế nào? Trong bài học này, Học Price Action sẽ giải thích cho bạn về cách giao dịch Bitcoin hoạt động từ đầu đến cuối.
Đầu tiên, chúng ta sẽ xem xét cách giao dịch Bitcoin hoạt động từ góc độ người gửi lẫn người nhận. Và sau đó, chúng ta sẽ xem xét cách giao dịch Bitcoin hoạt động từ góc nhìn toàn cảnh.
Điều này sẽ giúp bạn nhớ tất cả các khái niệm mới bạn đã học trong các bài học trước.
Trước tiên, giả sử có một giao dịch mà anh A gửi cho chị B 1 bitcoin. giao dịch bitcoin hoạt động
Cách giao dịch Bitcoin hoạt động từ góc nhìn của người gửi
Điều tiếp theo anh A làm là hỏi chị B địa chỉ Bitcoin của cô ấy. Đây là nơi mà chị B muốn nhận bitcoin của mình. Chị B gửi email cho anh A một địa chỉ Bitcoin và anh A sao chép và dán nó vào địa chỉ ví muốn gửi đi trong vi Bitcoin của mình.
Sau đó, anh A nhập số bitcoin mà anh ấy muốn gửi cho chị B. giao dịch bitcoin hoạt động
Sau khi điền các thông tin anh A cần kiểm tra kỹ xem mình đã nhập đúng số Bitcoin muốn gửi chưa. Và sau đó nhấn nút Gửi.
Phần mềm ví sau đó sẽ yêu cầu mật khẩu để xác nhận giao dịch.
Để gửi bitcoin, anh A cần chứng minh với mạng Bitcoin rằng thực sự anh ấy đang gửi tiền và anh ấy có quyền sở hữu bitcoin mà anh đang muốn gửi đi. giao dịch bitcoin hoạt động
Đó là nơi khóa riêng của anh ấy xuất hiện (được lưu trữ trong ví).
Sau khi anh A nhập đúng mật khẩu, phần mềm ví sẽ “ký” giao dịch bằng khóa riêng của anh A, tạo ra một phần dữ liệu riêng biệt được gọi là “chữ ký số” (điều này được thực hiện một cách âm thầm đằng sau).
Giao dịch Bitcoin diễn ra đằng sau như thế nào?
Ở trên chúng ta mới đang nói đến thao tác mà người dùng thực tiện để gửi tiền điện tử, nhưng hệ thống Bitcoin đằng sau đó hoạt động để gửi và nhận Bitcoin là một quá tình phức tạp mà chúng ta không thể tận mắt chứng kiến.
Kể từ đây trở đi, sự tham gia của anh A đã xong. Phần mềm ví kết nối với nút Bitcoin và gửi thông báo giao dịch, cùng với “chữ ký số” và khóa chung. giao dịch bitcoin hoạt động
Nút của mạng Bitcoin sẽ kiểm tra xem giao dịch có hợp lệ hay không:
- Người gửi có đủ BTC gắn với địa chỉ của họ để thực hiện giao dịch không?
- Người gửi có được phép gửi BTC không?
Ví dụ: nó kiểm tra để đảm bảo rằng anh A thực sự có 1 BTC để gửi. Nếu giao dịch vượt qua tất cả các lần kiểm tra, nút sẽ chuyển giao dịch đó sang các nút khác. giao dịch bitcoin hoạt động
Theo mặc định, các nút không tin cậy lẫn nhau nên chúng sẽ tự xác thực lại giao dịch. Và chỉ khi thấy giao dịch đó hợp lệ thì nó mới chia sẻ giao dịch đó với các nút mà nó kết nối.
Nếu một giao dịch được coi là hợp lệ thì giao dịch đó sẽ được lưu trữ trong một khu vực lưu trữ tạm thời được gọi là “mempool” hay nhóm bộ nhớ.
Tại thời điểm này, giao dịch được coi là “chưa được xác nhận” hoặc “đang chờ xử lý”.
Nút đặc biệt được gọi là “thợ đào” sẽ đóng gói giao dịch này cùng với các giao dịch hợp lệ khác từ mempool của nó thành một “khối”, có thể coi đó là một khối tạm thời.
Sau đó, những máy khai thác (máy đào hay thợ mỏ) sẽ cạnh tranh để trở thành nút đầu tiên “khai thác” được khối. Điều này liên quan đến việc cố gắng tìm một chuỗi mã hoá gồm chữ và số bắt đầu bằng một số số không cụ thể.
Cách duy nhất để tìm ra con số này là thử và sai cho đến khi đạt được kết quả như mong muốn. Nói cách khác, hãy đoán càng nhiều càng tốt. giao dịch bitcoin hoạt động
Nút khai thác đầu tiên đoán đúng số có nghĩa là người đầu tiên “khai thác” khối đó thành công. Thời điểm nút khai thác đoán đúng, nó sẽ chia sẻ khối của mình cùng với “số chiến thắng” tới các nút khác trong mạng Bitcoin.
Các nút trên mạng Bitcoin xác minh rằng nút khai thác đã đoán đúng số và nếu đúng, nó sẽ thêm khối của nút khai thác chiến thắng vào bản sao chuỗi khối của nó. Và nó cũng gửi khối này đến các nút khác.
Vì khối (sao lưu các giao dịch) hiện đã được thêm vào phiên bản chính thức của blockchain nên giao dịch hiện được coi là “đã xác nhận”. Khi khối đó được tạo và giao dịch mới được xác minh và đưa vào khối đó, giao dịch được cho là đã hoàn tất.
Giao dịch Bitcoin hoạt động từ góc nhìn của người nhận
Chị B thấy rằng giao dịch đã được xác nhận và kiểm tra ví Bitcoin của mình để xem bitcoin đã được chuyển đến hay chưa. giao dịch bitcoin hoạt động
Một bitcoin hiện đã được chuyển từ địa chỉ thuộc sở hữu của anh A sang địa chỉ mới thuộc sở hữu của chị B.
Và trừ khi anh A hoặc chị B chia sẻ công khai địa chỉ ví Bitcoin của họ, sẽ không ai biết hai người này có liên quan đến giao dịch Bitcoin.
Tất cả những gì mọi người có thể thấy là 1 BTC được gửi từ địa chỉ này sang địa chỉ khác, nhưng họ sẽ không biết ai đứng đằng sau địa chỉ đó. giao dịch bitcoin hoạt động
Như bạn có thể thấy, rất nhiều bước trong giao dịch Bitcoin được thực hiện ngầm.
Sau khi chị B chia sẻ địa chỉ của mình với anh A và anh A bắt đầu giao dịch bằng ví Bitcoin của mình, phần còn lại sẽ được xử lý bằng máy tính và mã phần mềm. Tất cả công việc của người gửi hay người nhận là vô cùng đơn giản chứ không phức tạp như những kiến thức mà chúng ta đã và đang tìm hiểu về bản chất của nó.
Hoạt động của giao dịch Bitcoin từ góc nhìn toàn cảnh
Bây giờ chúng ta hãy có cái nhìn toàn cảnh về cách hoạt động của giao dịch Bitcoin.
Giả sử rằng anh A đã nhập địa chỉ của chị B và số lượng bitcoin cần gửi. giao dịch bitcoin hoạt động
Ví của anh A kết nối với một nút phát thông báo tới tất cả các máy tính (“mạng Bitcoin”) chạy bản sao của cơ sở dữ liệu cập nhật (“chuỗi khối của Bitcoin”) có nội dung là “Tôi muốn gửi 1 bitcoin cho chị B.”
anh A có một chuỗi ký tự và số duy nhất được gọi là “khóa riêng”. Với khóa riêng này, phần mềm ví của anh A tạo ra một “chữ ký số” để đảm bảo rằng tin nhắn đến từ anh ấy chứ không phải từ bất kỳ ai khác.
Máy tính (“nút đầy đủ”) trong mạng Bitcoin có thể dễ dàng xác nhận xem anh A có phải là người thực sự đã gửi tin nhắn hay không bằng cách sử dụng một chuỗi chữ cái và số khác mà anh A cung cấp, được gọi là “khóa chung” để xác minh “chữ ký số” này . giao dịch bitcoin hoạt động
Nó cũng có thể dễ dàng xác nhận rằng anh A có 1 bitcoin để gửi vì tất cả họ đều có bản sao của cơ sở dữ liệu hiện tại.
Tất cả các nút liên tục cập nhật cho nhau những thông tin mới nhất (“giao dịch”) được thêm vào mạng Bitcoin.
Điều quan trọng là tại thời điểm này, giao dịch mới chỉ được đề xuất. Chưa có máy tính nào cập nhật bản sao sổ cái (“blockchain”) của nó. giao dịch bitcoin hoạt động
Các giao dịch ban đầu được đặt vào một phòng chờ (“mempool”), nơi các giao dịch sẽ “ngồi chờ” xác nhận.
Vì giao dịch chỉ đang được đề xuất chứ chưa được giải quyết nên hệ thống có thể nhanh chóng chuyển tiếp thông báo để đảm bảo mọi người tham gia đều biết về nó. giao dịch bitcoin hoạt động
Trong sơ đồ bên trên, anh A và chị B được thể hiện dưới dạng những chiếc ví màu xanh lá.
Các vòng tròn màu xám đại diện cho các máy tính (“nút đầy đủ”) là một phần của mạng Bitcoin ngang hàng (P2P).
Các ô vuông màu đen đại diện cho “blockchain”, các bản sao được cập nhật tuần tự của sổ cái, tại thời điểm anh A gửi đề xuất giao dịch của mình với mạng.
Như bạn có thể thấy, các bản sao giống hệt nhau của blockchain được lưu trữ trên các máy tính trên toàn thế giới (“các nút đầy đủ”) chạy phần mềm Bitcoin. giao dịch bitcoin hoạt động
Thiết kế này đảm bảo rằng không có thực thể đơn lẻ nào kiểm soát sổ cái và làm cho Bitcoin có khả năng chống lại việc bị kiểm soát (hoặc đóng cửa) bởi bất kỳ chính phủ hoặc cơ quan trung ương nào.
Tất cả các nút duy trì một bản sao hoàn chỉnh của blockchain được gọi là “nút đầy đủ” sẽ cần phải bị hủy để xóa sổ cái. Miễn là toàn bộ sổ cái tồn tại trên ít nhất một nút đầy đủ, sẽ có bản ghi tất cả các giao dịch Bitcoin trong suốt lịch sử.
Tất nhiên, anh A không phải là người duy nhất tạo ra giao dịch. Có những tngười khác gửi bitcoin của họ cho những người nhận khác nữa.
Đây là nơi một người tham gia đặc biệt trong mạng Bitcoin bước vào đó là “thợ mỏ”. giao dịch bitcoin hoạt động
Nút khai thác là các máy tính nằm rải rác trên khắp thế giới và tạo thành một phần quan trọng của mạng Bitcoin. Công việc của họ là tập hợp hoặc nhóm các giao dịch hợp lệ mới lại với nhau, chẳng hạn như của anh A và đề xuất chúng đến mạng để giải quyết.
Các nhóm giao dịch này được gọi là “khối”, đó là nguồn gốc của “khối” trong “blockchain”.
Một khối là một tập hợp các giao dịch. Các khối được liên kết với nhau theo trình tự thời gian để tạo thành một chuỗi khối. giao dịch bitcoin hoạt động
Tại bất kỳ thời điểm nào, hàng nghìn máy tính này đang cạnh tranh với nhau để giành quyền tạo khối tiếp theo. Cuộc thi liên quan đến việc giải một “câu đố” và người khai thác chỉ có thể đề xuất một khối mới nếu họ giải được câu đố hiện tại.
“Câu đố” này về cơ bản tập trung vào việc cố gắng đoán một con số chính xác. Tỷ lệ đoán đúng một con số là khoảng 1 trên 6 nghìn tỷ. giao dịch bitcoin hoạt động
Vì vậy, mẹo để trở thành người đầu tiên tìm ra số “thắng” là đoán càng nhiều số càng tốt. Điều này đòi hỏi rất nhiều sức mạnh tính toán, sử dụng lượng năng lượng khổng lồ.
Ai tìm ra đáp án đầu tiên sẽ được nhận phần thưởng, được gọi là “phần thưởng khối”. giao dịch bitcoin hoạt động
Phần thưởng khối được thiết kế để khuyến khích các nút tham gia khai thác, vì khi có nhiều nút khai thác thì mạng Bitcoin càng mạnh và bảo mật, khó có thể bị chi phối bởi bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào.
Nếu không có phần thưởng khối, sẽ không có thợ mỏ vì họ sẽ không thể bù đắp được chi phí cao của máy tính và chi phí điện để vận hành chúng. giao dịch bitcoin hoạt động
Phần thưởng khối được tạo thành từ HAI thành phần:
- Bitcoin mới được khai thác giao dịch bitcoin hoạt động
- Phí giao dịch (do người thực hiện giao dịch thanh toán như ở đây là anh A)
Số bitcoin mới được khai thác mà người khai thác “thắng” được gọi là “trợ cấp khối” và chiếm phần lớn nhất trong phần thưởng. Hiện tại, mỗi khối mới hiện có phần thưởng là 6,25 bitcoin mới được khai thác.
Mỗi khối chứa nhiều giao dịch và tất cả các giao dịch đều bao gồm một khoản phí mà người khai thác sẽ thu.
Phần thưởng khối là yếu tố khuyến khích người khai thác thực hiện công việc cần thiết để xác minh giao dịch và duy trì cơ sở dữ liệu. giao dịch bitcoin hoạt động
Cứ sau 210.000 khối, hoặc khoảng bốn năm một lần, trợ cấp khối sẽ được cắt giảm một nửa trong một sự kiện được gọi là “halving”. Quá trình này sẽ tiếp tục cho đến khi trợ cấp khối bằng 0. Khi đó, các nút đào sẽ chỉ thu phí giao dịch
Các khối mới được giải quyết trên mạng Bitcoin khoảng 10 phút một lần, mặc dù thời gian chính xác phụ thuộc vào tốc độ giải quyết “câu đố”.
Ngày nay, hầu hết việc khai thác được thực hiện bởi “nhóm khai thác”, các nhóm thợ mỏ kết hợp sức mạnh xử lý của họ và chia sẻ phần thưởng khối với nhau.
Quá trình này được thể hiện trong sơ đồ dưới đây. giao dịch bitcoin hoạt động
Các nút đào hay thợ mỏ hiện được thể hiện dưới dạng các vòng tròn màu cam. giao dịch bitcoin hoạt động
Hình vuông màu xanh lam hiển thị sổ cái được cập nhật bao gồm một số giao dịch mới, bao gồm cả giao dịch của anh A.
Hiện tại, chỉ một nút tham gia mạng (nút khai thác đã đề xuất khối giao dịch mới) có thể xem sổ cái được cập nhật đầy đủ. giao dịch bitcoin hoạt động
Tất cả những nút tham gia khác vẫn chỉ nhìn thấy các khối cũ hơn, được mô tả bằng màu đen.
Vì phần thưởng rất đáng kể nên nhiều thợ mỏ cạnh tranh để giải quyết từng khối giao dịch.
Theo thiết kế, việc giải “câu đố” là một nỗ lực tốn kém vì nó cần sức mạnh tính toán đáng kể và tiêu tốn nhiều điện năng. Và việc biết ai trong số hàng nghìn thợ mỏ sẽ giải được “câu đố” trước là điều không thể.
Sau khi nút khai thác giải được “câu đố” (đoán một số chính xác), nó có thể đăng lời giải và đề xuất khối giao dịch của mình lên mạng. giao dịch bitcoin hoạt động
Điều thú vị về phương pháp này là mặc dù việc giải câu đố rất khó và tốn kém nhưng việc kiểm tra kết quả lại rất dễ dàng. Và khi một nút khai thác đăng một giải pháp và khối giao dịch của nó, các thành viên khác trong mạng sẽ kiểm tra công việc.
Nếu các giao dịch hợp lệ và lời giải cho “câu đố” là chính xác, những nút tham gia mạng sẽ cập nhật bản sao cơ sở dữ liệu của chúng để phản ánh các giao dịch mới. giao dịch bitcoin hoạt động
Tại thời điểm đó, giao dịch của anh A được coi là đã giải quyết hoặc “được xác nhận”. 1 bitcoin đã chuyển từ địa chỉ của anh A sang địa chỉ của chị B và đã chính thức được ghi lại trên blockchain.
“Cơ chế đồng thuận” xác định giao dịch nào được ghi lại và “xác nhận” vĩnh viễn là trọng tâm trong thiết kế chuỗi khối của Bitcoin.
Quá trình này được hiển thị dưới đây. giao dịch bitcoin hoạt động
Tất cả những nút tham gia mạng hiện đã chấp nhận khối giao dịch mới được đề xuất (hình vuông màu xanh lam). Kết quả là sổ cái của chúng được cập nhật và đồng bộ hóa.
Điều quan trọng là sự cạnh tranh để giải quyết khối giao dịch tiếp theo phụ thuộc vào việc bao gồm thông tin từ khối trước đó, điều này khiến các thợ mỏ phải cập nhật nhanh chóng bản sao cơ sở dữ liệu của chúng và đảm bảo rằng việc giả mạo khối đã được thêm vào chuỗi khối là rất khó khăn.
Việc “xâu chuỗi các khối lại với nhau” là lý do tại sao kiến trúc cơ sở dữ liệu này được gọi là “blockchain”.
Chuỗi khối Bitcoin chứa mọi khối kể từ khi thành lập, khối đầu tiên được gọi là “Khối Genesis”.
Điều gì sẽ xảy ra nếu nút khai thác Bitcoin gửi một khối là một tác nhân xấu với những giao dịch mờ ám và đề xuất một khối giao dịch không hợp lệ mà bằng cách nào đó mang lại lợi ích cho đối tượng nào đó?
Hoặc điều gì sẽ xảy ra nếu anh A có ác ý và anh ta đang cố gắng gửi cùng lúc 1 bitcoin cho cả nhiều người khác ngoài chị B mà không ai nhận ra? giao dịch bitcoin hoạt động
Những nút tham gia mạng kiểm tra từng giao dịch trong từng khối được đề xuất và từ chối các khối có giao dịch không hợp lệ. Ngày nay, hơn 100.000 nút đang xác minh độc lập mọi giao dịch Bitcoin!
Bởi vì công việc xác thực các giao dịch và đảm bảo rằng chỉ những giao dịch hợp lệ mới được giải quyết là điều dễ dàng đối với những nút tham gia mạng, trong khi việc cố gắng gian lận các giao dịch lại tốn kém nên động lực để cố gắng lừa gạt hệ thống là rất ít.
Tổng kết
Như vậy là chúng ta đã tìm hiểu toàn bộ những gì diễn ra khi phát sinh một giao dịch Bitcoin và cũng tương tự với các loại tiền điện tử khác. Chúng ta đã xem xét nó ở nhiều góc nhìn khác nhau. Bây giờ hãy tóm tắt tất cả các diễn biến trên mạng Bitcoin như sau:
- Nếu bạn muốn gửi bitcoin cho người khác, bạn điền địa chỉ Bitcoin của người nhận và ví của bạn sẽ kết nối với một nút để bắt đầu giao dịch. giao dịch bitcoin hoạt động
- Nút sẽ xác minh giao dịch, sau đó phát và chuyển tiếp giao dịch hợp lệ đến các nút và nút khai thác khác. Nếu giao dịch vi phạm một trong các quy tắc của Bitcoin, các nút sẽ tự động từ chối giao dịch đó.
- Những nút khai thác gộp các giao dịch này thành một “khối ứng cử viên” (khối tạm thời) và cạnh tranh để trở thành nút đầu tiên xuất bản khối trên blockchain bằng cách trở thành nút đầu tiên đoán đúng lời giải cho một “câu đố” toán học.
- Nút khai thác “chiến thắng” sẽ xuất bản khối tạm thời này chuyển thành khối vĩnh viễn trên blockchain, xác nhận giao dịch (và các giao dịch khác trong khối đó).
- Các nút nhận khối này và xác minh rằng nút khai thác đang tuân theo các quy tắc của mạng. (Nếu khối vi phạm một trong các quy tắc của Bitcoin, các nút sẽ tự động từ chối khối đó).
- Bất cứ khi nào một nút nhận được một khối mới và cho rằng nó hợp lệ, nó sẽ chuyển tiếp khối đó sang các nút khác để tất cả các nút (bao gồm cả các nút khai thác) có thể vẫn đồng bộ hóa và duy trì các chuỗi khối giống hệt nhau. giao dịch bitcoin hoạt động
- Tất cả những nút khai thác khác đều xóa khối tạm thời mà chúng đang làm việc và bắt đầu trên một “khối ứng cử viên” mới với một “câu đố” toán học mới.
- Khi nút mà ví của người nhận kết nối với nút đó đã nhận được khối mới, ví của người nhận sẽ hiển thị số dư cập nhật với số bitcoin mới nhận được.