9 mẫu hình nến cơ bản cần nắm (Candlestick pattern)

Trong thị trường tài chính hiện đại, hai dạng biểu đồ đường và thanh dường như đã đi vào quên lãng và trở nên lỗi thời. 9 mẫu hình nến cơ bản

Biểu đồ nến được sử dụng phổ biến nhất và người ta không ngừng khai thác, nghiên cứu nó. Theo thống kê thì có trên 100 các dạng mẫu hình nến cơ bản và biến thể khác nhau.

Sự đa dạng là như vậy nhưng chúng ta không cần phải biết và nhớ hết vì đa phần chúng được cấu tạo từ 9 dạng nến cơ bản mà tôi sẽ trình bày với các bạn trong bài viết này

Doji 9 mẫu hình nến cơ bản

Hình dạng

Nến doji có hai thanh bắt chéo vuông góc với nhau, nếu như thanh ngang nằm ở khoảng giữa của thanh đứng thì là doji bình thường, nếu chếch lên phần trên thì là Dragonfly Doji, chếch xuống phần dưới thì là Gravestone Doji

Ý nghĩa 9 mẫu hình nến cơ bản

Nến Doji đơn giản thể hiện rằng giá đang chững lại và có sự cân bằng giữa bên mua và bên bán. Ở dạng thường thì ngoài cân bằng còn có sự giằng co giữa hai bên mua bán, thể hiện qua hai bóng nến trên và dưới tương đương nhau.

Nếu là Dragonfly Doji thì nó lại thể hiện rằng lúc đầu có một lực bán xuống nhưng sau đó bị từ chối và bên mua áp đảo trở lại. Ngược lại với nến Gravestone Doji thì thể hiện sự từ chối bên mua và cuối cùng là sự áp đảo lại của bên bán.

Giao dịch

Thị trường ngày nay rất ít khi có thể giao dịch chỉ với nến Doji nhưng không phải là không có. Về cơ bản thì có thể giao dịch như sau:

1. Doji là tín hiệu đảo chiều sau một sự di chuyển giá mạnh trước đó
2. Doji tạo ra vùng tiếp diễn, tạo ra nhịp nghỉ trong một xu hướng đang mạnh.
3. Ngoài ra, Doji còn là tín hiệu nói với bạn rằng không nên giao dịch và đứng ngoài.

Sau đây là một ví dụ minh hoạ về Doji

Marubozu

Hình dạng 9 mẫu hình nến cơ bản

Có thể nói nến marubozu là sự trái ngược hoàn toàn so với nến Doji vì nó thể hiện sự chiếm ưu thế hoàn toàn của một bên mua hoặc bán.

Ý nghĩa

Vâng như đã nói ở trên, Nến marubozu không có một chút sự giằng co giữa hai bên mua bán và nó tăng hoặc giảm liền mạch, thể hiện sự chiếm ưu thế hoàn toàn của một phe.

Giao dịch

Khi giao dịch với dạng nến marubozu, người ta thường tận dụng sự áp đảo của một phe và đà đi của giá để giao dịch. Giống như chiếc xe đang chạy nhanh thì không thể dừng lại ngay lập tức.

Harami

Hình dạng

Mẫu nến Harami hay người Việt gọi là nến mẹ bồng con, trong đó nến thứ nhất là mẹ và nến thứ hai là con. Nó có dạng như sau

Hai cây nến phải ngược màu nhau và thân cây nến sau phải nằm trong và nhỏ hơn 50% thân cây nến trước. Các bóng nến không quan trọng.

Phạm vi nào đó thì phần lớn mẫu hình Inside bar là Harami.

Ý nghĩa

Harami là mẫu hình nến đảo chiều, tuy nhiên là yếu hơn nhiều so với những dạng đảo chiều khác như mẫu hình Engulfing chẳng hạn. Nó được giải thích như sau: Cây nến con có thân nhỏ và nằm hoàn toàn trong thân cây nến trước cho thấy sự giảm độ biến động của thị trường và là dấu hiệu chững lại của xu hướng trước đó.

Giao dịch

Tương tự với các mẫu hình đảo chiều khác thì Harami có thể giao dịch đảo chiều xu hướng (ngược trend) hoặc đảo chiều của cú hồi điều chỉnh (thuận trend). Đây là mẫu hình yếu nên tôi khuyến khích các bạn nên giao dịch thuận xu hướng, cụ thể:

1. Trong xu hướng tăng, tìm mẫu hình Harami ở đáy của một sóng giảm điều chỉnh.
2. Trong xu hướng giảm, tìm mẫu hình Harami ở đỉnh của một sóng tăng điều chỉnh.

Engulfing Candlestick

Hình dạng

Đây là mẫu hình gồm có hai cây nến ngược chiều nhau. Theo đúng nghĩa chúng ta gọi là bao trùm thì cây nến thứ hai phải có thân nến lớn hơn cây thứ nhất để có thể bao trùm toàn bộ, tuy nhiên có nhiều tài liệu viết rằng thân cây nến sau ít nhất bằng 50% thân cây nến trước là có thể gọi là mô hình bao trùm.

Nếu như vậy thì hơi mâu thuẫn so với tên gọi nhưng tạm thời chúng ta bỏ cái tên sang một bên. Vì mẫu hình bao trùm là cao hơn và như là mảnh ghép đối nghịch với mẫu hình Harami, vì Harami có thân nến sau nhỏ hơn 50% thân nến trước nên có phần còn lại phải là mẫu hình bao trùm.

Quan niêm như vậy cũng thuận lợi hơn khi xem cây nến thứ hai là nến tín hiệu. Nếu như đòi hỏi nó phải bao trùm hoàn toàn thân cây nến trước thì thường sẽ có một cây nến tín hiệu quá lớn, làm tăng khoảng dừng lỗ.

Ý nghĩa

Tương tự mẫu hình Harami thì đây là mẫu hình đảo chiều nhưng nó mạnh hơn Harami, thể hiện ở sự di chuyển theo chiều ngược lại của cây nến thứ hai so với cây nến thứ nhất.

Giao dịch

Cách giao dịch là tương tự như mẫu hình Harami và tôi sẽ không nói lại nữa. Sau đây là ví dụ minh hoạ.

Piercing / Dark cloud cover

Piercing (mô hình sắc nhọn) và Dark cloud cover (Mây đen bao phủ) là hai dạng nến có cấu trúc tương tự nhưng trái ngược nhau.

Với Piercing, cây nến thứ nhất luôn là cây nến giảm, cây nến thứ hai là nến tăng và phải thoả các điều kiện sau: 9 mẫu hình nến cơ bản

• Giá mở của thấp hơn giá thấp nhất của cây nến thứ nhất, tức là giá tạo khoảng nhảy Gap xuống dưới so với giá đóng cửa của cây nến trước.
• Giá đóng cửa ở trên điểm chính giữa của cây nến đầu tiên.

Với Dark cloud cover, cây nến thứ nhất luôn là cây nến tăng, cây nến thứ hai là nến giảm và phải thoả các điều kiện sau:

• Giá mở của cao hơn giá cao nhất của cây nến thứ nhất, tức là giá tạo khoảng nhảy Gap lên trên so với giá đóng cửa của cây nến trước.
• Giá đóng cửa ở dưới điểm chính giữa của cây nến đầu tiên.

Như các bạn thấy thì ở cả hai dạng mẫu hình này đòi hỏi có một khoảng giá nhày Gap giữa giá đóng cửa cây nến đầu và giá mở cửa cây nến sau nên mẫu hình này không phù hợp cho giao dịch trong ngày vì sự nhảy gap là hâu như không xảy ra. Với biểu đồ D1 thường sẽ tạo khoảng Gap giữa các ngày giao dịch hoặc các ngày nghỉ nên phù hợp để giao dịch với mẫu hình này.

Ý nghĩa

Hai mẫu hình này thể hiện rằng một số trader đã rơi vào trạng thái tuyệt vọng.

Chẳng hạn với mẫu hình Piercing, cây nến thứ hai mở cửa với một khoảng gap nhảy xuống dưới, tạo ra một hy vọng về sự giảm giả mạnh tiếp theo. Tuy nhiên, vì lý do nào đó (sự đóng lệnh bán để chốt lời của người giao dịch hoặc lực mua lên của cá mập…) làm cho những ai còn giữ lệnh bán rơi vào trạng thái lo lắng và hoảng loạn. Điều đó cho khả năng họ sẽ đóng lệnh bán hoặc thậm chí tiếp tục mua lên. Chúng ta có thể ăn theo tâm lý của số đông đó để kiếm lợi nhuận.

Giao dịch 9 mẫu hình nến cơ bản

Piercing và Dark cloud cover là hai mẫu hình đảo chiều và tương tự như các mẫu hình đảo chiều khác, tôi khuyến khích giao dịch đảo chiều từ cú hồi về xu hướng chính.

Hammer / Hanging man

Hình dạng

Vâng, đây là dạng rất quen thuộc với các bạn rồi. Hammer và Hanging man có dạng nến giống nhau nhưng khác nhau ở hoàn cảnh xuất hiện.

Ở hình trên tôi lấy ví dụ là một cây nến có thân tăng nhưng nó có thể là một cây nến có thân giảm cũng được.

Điều kiên của dạng nến này là thân nến không vượt quá 1/3 tổng chiều dài cây nến và gần như không có bóng nến trên, nếu có thì là rất nhỏ.

Ý nghĩa 9 mẫu hình nến cơ bản

Nến hammer bẫy những người bán, kết thúc là một bóng nến dưới dài thể hiện áp lực mua lên và khiến cho một bộ phận người bán bị thua lỗ hoặc đang âm lệnh. Kết quả là về hình thức cây nến cũng thể hiện lực mua và tâm lý người giao dịch cũng đang thiên về hướng mua lên.

Với nến Hanging man thì lại có vẻ rất mẫu thuẫn với những gì lý giải ở trên, nhưng không phải vậy. Mẫu nến này xuất hiện trong một trend đang tăng, từ khi bắt đầu cây nến đã không có hoặc rất ít lực mua lên mà thay vào đó là tập trung bán xuống, vì trend đã đi được một khoảng giá xa nến một nhóm người tìn rằng đây là đỉnh và tiến hành bán xuống với hy vọng kiếm lợi nhuận khủng.

Khi nhóm người bán này tỏ ra lo sợ và bi quan về lệnh giao dịch của mình thì có thể họ đóng lệnh bán và một bộ phận mua lên nữa làm giá tăng trở lại, hình thành nên bóng nến dưới dài.

Ở đây, bên bán vẫn chưa tỏ ra chiếm ưu thế gì cả nhưng việc giá không tăng lên cao hơn nữa thì khi cây nến này mở cửa thể hiện rằng lực mua cũng không còn mạnh. Vì vậy, nếu giao dịch với dạng nến này thì một nến tín hiệu sau đó xác nhận sự bán xuống là rất quan trọng.

Giao dịch 9 mẫu hình nến cơ bản

Hammer và Hanging man thực chất là một dạng của pin bar.

Giao dịch với nến hammer tương tự như giao dịch với pin bar, các bạn có thể tham khảo ở đây,

Với nến Hanging man thì cần có một nến tín hiệu xác nhận lực bán mới nên giao dịch

Inverted hammer / Shooting star

Hai mẫu hình này là dạng ngược lại của  hai mẫu hình hammer và hanging man nêu trên. Nó cũng là cũng một dạng nến nhưng trong hai hoàn cảnh thị trường khác nhau.

Về ý nghĩa và cách giao dịch cũng là ngược lại với hai dạng nến hammer và hanging man, tôi sẽ không nhắc lại tránh gây dài dòng, nhàm chán. Sau đây là một ví dụ

Morning star / Evening star

hình dạng 9 mẫu hình nến cơ bản

Hai mẫu nến này có cấu trúc gồm 3 nến.

Giống như tên gọi, mắt chúng ta nhìn thấy những ngôi sao là rất nhỏ, những ngôi sao bay vút lên và nằm trên bầu trời. những nến được gọi là ngôi sao này cũng mang đặc điểm tương tự như vậy.

Điều kiện quan trọng là nến ngôi sao này có thân nến không được trùng với phần thân nào của cây nến đầu tiên.

Cấu trúc cụ thể như sau:

Mẫu hình Morning star có:

1. Nến thứ nhất là nến giảm.
2. Nến ngôi sao nhảy gap xuống dưới nến đầu tiên, nó có thể là nến tăng hoặc giảm đều được.
3. Nến thứ ba là nến tăng và có giá đóng cửa ở trong vùng thân cây nến đầu tiên.

Mẫu hình Evening star có:

1. Nến thứ nhất là nến tăng.
2. Nến ngôi sao nhảy gap lên trên nến đầu tiên, nó có thể là nến tăng hoặc giảm đều được.
3. Nến thứ ba là nến giảm và có giá đóng cửa ở trong vùng thân cây nến đầu tiên.

Ý nghĩa 9 mẫu hình nến cơ bản

Cây nến đầu tiên trong Morning star thể hiện rằng bên bán đang chiếm ưu thế. Khi nến ngôi sao xuất hiện cho ta hai điều. Thứ nhất, nến tạo khoảng gap nhảy xuống dưới cho thấy sự hăm hở bán với lực mạnh.

Thư hai, cây nến này rất nhỏ thể hiện sự biến động giá rất ít, đó là lúc thị trường chững lại và số đông đang nghi ngờ về khả năng giảm sâu của thị trường. Với cây nến thứ ba là nến tăng thì cũng đồng thời là nến tín hiệu xác nhận thị trường có khả năng chuyển về xu hướng tăng.

Điều tương tự và ngược lại cũng xảy ra với dạng Evening star.

Giao dịch

Hai dạng nến Morning star vè Evening star được giao dịch rất đơn giản và nó còn chứa cả nến tín hiệu ngay trong mẫu hình.

Three white soldiers / Three black cows

Hình dạng

Ý nghĩa

Hãy nhớ đến câu thành ngữ:

“Một cây làm chẳng lên non
Ba cây chụm lại lên hòn núi cao”

Hai mẫu hình Three White Soldiers và Three Black Crows nói lên điều đó.

Giao dịch 9 mẫu hình nến cơ bản

Vì nến tín hiệu đã ở ngay trong cấu trúc của mẫu hình. Bạn chỉ cần đặt lệnh dựa vào cây nến cuối cùng.

Lời kết 9 mẫu hình nến cơ bản

Trên đây là toàn bộ 9 mẫu hình nến cơ bản tôi muốn trình bày đến các bạn. Có một vài điều trước khi kết thúc bài viết như thế này:

Thứ nhất, đây là những mẫu nến cơ bản và nó xuất hiện rất nhiều trên biểu đồ giá. Thực tế sẽ rất khó giao dịch chỉ với những mẫu nến cơ bản này.

Vì sao? Bởi vì, tôi lấy ví dụ mẫu nến Doji chẳng hạn, đúng là nhiều trường hợp đảo chiều xu hướng có sự xuất hiện của nến Doji nhưng nó còn xuất hiện tại vô số vị trí khác mà không dẫn đến sự đảo chiều, nếu chúng ta giao dịch thì có thể mắc phải vô số tín hiệu giả.

Thứ hai, những mẫu hình nến này thường là cơ sở giao dịch và là một phần cấu trúc của những mẫu hình nến cao cấp khác mà tôi trình bày trong Chuyên mục price action. Chẳng hạn, các dạng nến Engulfing là một phần trong phá vỡ vùng giằng co thất bại.

Thứ ba, Một số dạng nến đòi hỏi có khoảng nhảy gap là rất ít gặp, đặc biệt là giao dịch trong ngày thì gần như không thể xảy ra, chính vì vậy nó phù hợp với giao dịch dài hạn ở khung thời gian ngày.

Các bạn có thể xem thêm các mẫu hình nến cơ bản nhưng ít phổ biến hơn tại đây.